Rozstępy na udach to problem, który dotyka wiele osób niezależnie od wieku, płci czy stylu życia. Choć często kojarzymy je z ciążą czy szybkim przyrostem masy, przyczyny ich powstawania są znacznie szersze i bardziej złożone. Zrozumienie mechanizmów odpowiadających za pojawienie się rozstępów pozwala skuteczniej im przeciwdziałać i wybierać odpowiednie metody leczenia. W tym artykule omówimy, dlaczego rozstępy pojawiają się akurat na udach, co w nich dokładnie zachodzi na poziomie biologicznym oraz jakie czynniki sprzyjają ich powstawaniu.

Co to są rozstępy i jak powstają na poziomie strukturalnym?

Rozstępy to uszkodzenia skóry powstałe w wyniku nadmiernego rozciągania. Powodem ich pojawienia się jest pogorszenie struktury włókien kolagenowych i elastynowych, które stanowią podstawę elastyczności i jędrności skóry [1][3].

Proces ten zaczyna się od pękania włókien tkanki łącznej, co skutkuje powstaniem charakterystycznych, rozstępujących się prążków o czerwonym lub fioletowym kolorze, które z czasem blakną i przyjmują odcień bielszy, będący efektem zanikających naczyń krwionośnych. To uszkodzenie nie jest powierzchniowe, lecz dotyczy głęboko położonych warstw skóry, co sprawia, że rozstępy są trwałe i trudne do całkowitego usunięcia [3].

  Dlaczego robią się zadziory przy paznokciach i jak temu zaradzić?

Dlaczego rozstępy pojawiają się na udach?

Szybki wzrost i wahania w rozciąganiu skóry

Najczęstszą przyczyną pojawienia się rozstępów na udach jest ich szybkie rozciąganie, co często towarzyszy okresom intensywnego wzrostu w trakcie dojrzewania lub przyrostu masy mięśniowej. U młodzieży szybki wzrost nóg i ud, niektórych sportowców czy kulturyści mogą prowadzić do powstania tych zmian skórnych [1].

Wpływ zmian hormonalnych

Zmiany hormonalne odgrywają kluczową rolę w rozwoju rozstępów. U kobiet w ciąży podwyższony poziom estrogenów i rozluźnienie mięśni gładkich mogą wpływać na rozciąganie skóry i predyspozycje do rozstępów na udach [2].

Przyczyny związane z wagą i sylwetką

Silne wahania masy ciała, zarówno wzrost, jak i spadek, powodują powtarzalne rozciąganie i kurczenie skóry. Osoby otyłe, które doświadczają nadmiernego rozciągnięcia skóry na udach, są szczególnie narażone na rozwój rozstępów [2].

Czy predyspozycje genetyczne mają znaczenie?

Tak. Osoby z rodzinnym występowaniem rozstępów kończyn dolnych mają większe ryzyko ich pojawienia się. Predyspozycje genetyczne wpływają na strukturę włókien kolagenowych i elastynowych, co przekłada się na zdolność skóry do adaptacji podczas rozciągania [2].

Mechanizm powstawania rozstępów na udach

Głównym mechanizmem jest nadmierne rozciąganie skóry, które powoduje uszkodzenie włókien kolagenowych i elastynowych. W wyniku tego procesu dochodzi do utraty elastyczności i tzw. pęknięcia włókien, które manifestują się jako rozstępy. Im szybciej rozciąganie następuje, tym większe jest ryzyko powstania trwałych zmian [3].

Warto również zaznaczyć, że komponenty takie jak kolagen i elastyna są nieustannie odtwarzane przez organizm, jednak w przypadku intensywnego rozciągania ich produkcja może nie nadążać za potrzebami skóry, co pogłębia problem. Dlatego skuteczne usuwanie rozstępów często wymaga terapii wspierających syntezę tych włókien lub regenerację skóry [1][3].

  Czy asymetria twarzy wymaga leczenia?

Przypadki ryzyka i czynniki sprzyjające powstawaniu rozstępów na udach

Wśród głównych czynników ryzyka znajdziemy kobiety w ciąży, osoby w okresie dojrzewania, ludzi o dużej masie ciała oraz sportowców i kulturystów, którzy mogą doświadczać nagłych zmian w rozmiarze mięśni czy tkanki tłuszczowej. Również stosowanie niektórych leków, takich jak sterydy, zwiększa podatność na rozstępy [2].

Nie można pominąć predyspozycji genetycznych, które determinują, jak skóra adaptuje się do rozciągania, oraz stylu życia, w tym nawyków odżywiania, nawodnienia czy pielęgnacji skóry. Osoby dbające o elastyczność skóry i jej odpowiednie odżywienie mają większe szanse na ograniczenie rozwoju rozstępów [2].

Podsumowanie

Podsumowując, rozstępy na udach pojawiają się głównie z powodu nadmiernego rozciągania skóry wywołanego szybkim wzrostem, zmianami hormonalnymi, wahaniami masy ciała czy genetycznymi predyspozycjami. Ich powstanie wiąże się z uszkodzeniem włókien kolagenowych i elastynowych, które stanowią fundament elastyczności skóry. Wiedza o mechanizmach tworzenia rozstępów pozwala na świadome podejmowanie działań profilaktycznych i skuteczniejszą terapię, choć całkowite usunięcie ich może okazać się trudne, szczególnie po głębokich uszkodzeniach [1][3].

Źródła:

  • [1] https://www.aptelia.pl/czytelnia/a357-Rozstepy_na_udach__przyczyny_i_sposoby_leczenia
  • [2] https://www.doz.pl/czytelnia/a1657-Rozstepy__przyczyny_powstawania_i_sposoby_na_pozbycie_sie_rozstepow
  • [3] https://drkopaczynski.pl/rozstepy-skad-sie-biora-i-jak-sobie-z-nimi-radzic/